با تأمل و اندیشه بر اصطلاح گلخانه به نظر می رسد که گلخانه به مکان کشت گیاهان گفته می شود که با استفاده از سازه های فلزی و پوشش شفاف نایلونی ایجاد می شود و باید گفت پوشش گلخانه ای در واقع دام نهادن در مسیر انرژی خورشیدی و ذخیره آن و قرار دادن این انرژی در مقابل سرمای محیط گلخانه می باشد.
در واقع بشر می خواهد با استفاده از این ابزار طبیعی و خدادادی طبیعت متضاد را به تعامل و دوستی با یکدیگر بخواند و از دست آورد آن در جهت بهبود شرایط رشد و نمود سازگار با گیاه بهره مند شود و با ایجاد پوشش های شفاف و سازگار با حرکت نور گیاه کشت شده را به اسلحه طبیعی و مورد نیاز خود مسلح نماید و بدین ترتیب با داشتن پتانسیل گرمایی بر شرایط سرمایش غلبه نموده و شرایط تعادلی رشد گیاه را تأمین نماید.
گلخانه های امروزی چه ویژگی هایی دارند؟
نقش گلخانه ها در تولید محصولات باید گفت که گلخانه امروز ایده و ابزاری نو و پیشرفته محسوب می شود که با بهره جستن از صنایع و تکنولوژی که مکمل هم می باشند موجودیت خود را شکل می دهد به طوری که بشر امروزه با تولیدات و محصولات متفاوت به یک صنعت نو که کشاورزی گلخانه ای نام گرفته دست یافته است و در واقع بشر با تلفیق تکنولوژی و ترکیب صنایع دیگر به یک صنعت جدید که توانسته پیام آور تولید در فصل های متفاوت سال باشد دست یابد. در واقع صنعت گلخانه می خواهد با انتقال دست آورد های صنایع دیگر بعنوان تجهیزات گلخانه ای به شرایط متفاوت آب و هوایی تسلط یابد و با توانمندی و قدرت اندیشه بر شرایط آب و هوایی پیروز گردد و جشن پیروزی را در افزایش سطح تولید و تغذیه نیازمندی های بازار هدف و زنجیره صنایع تولیدی و متعاقباً به رشد بالندگی اقتصاد ملی بیانجامد.
محل احداث گلخانه باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
لازم است با توجه به تعریف و مقدمه ای که از گلخانه گفته شد بایستی به شرایط آب و هوایی و مکان استقرار برای گلخانه، پیش از اجرای فونداسیون گلخانه نگاهی بیندازیم و در ادامه به بررسی عوامل آنها می پردازیم. برای کارشناسانی که در زمینه امور کشاورزی فعال هستند، روشن است که از جمله عوامل تولید گیاه میزان شدت نور- دما- گرما و سرما می باشد که باید مدیریت کنیم که یگ گیاه چه میزان از عوامل فوق برخوردار باشد که بتواند حداکثر بهره وری را داشته باشد یعنی تلفیقی از عوامل فوق می تواند به حیات گیاه بیانجامد و آن را به رشد و نمو و بالندگی تولید محصول برساند. بنابراین لازم است که محل استقرار سازه گلخانه در محیطی مسطح و به دور از عوامل مرتفع مانند درختان بلند- دامنه کوه ها و ساختمان های بلند باشند چرا که با ایجاد سایه زود هنگام مانع از دریافت و نور و انرژی خورشیدی می شوند که در نهایت موجب پایین آمدن دما و غلبه سرما می شود و در نهایت سبب افزایش هزینه گرمایش واحد تولیدی می گردد. محل قرار گرفتن درب گلخانه از دیگر مواردی می باشد که برای انتخاب محل احداث گلخانه باید مورد نظر قرار دهید این درب لازم است به سمت جنوب قرار گیرد که نورگیری و گرمایش بیشتری نسبت به سایر جهت ها دارد.
در کشت گلخانه ای به چه مواردی باید توجه کنیم؟
توجه به این نکته بسیار مهم است که کشت گلخانه ای نوعی کشت کنترل شده می باشد که تقریباً تمامی مشکلات و مسائل و شرایط رشد و تولید محصول در ویترین دید و جلو چشم انسان قرار دارد. نوعی کشت کنترل شده می باشد که به راحتی و در اولین فرصت می توان نسبت به رفع موانع تولید اقدام نمود و از ایجاد هرگونه خسارت احتمالی قبل از رشد و نمو پیش گیری کرد. برای داشتن یک محصول خوب لازم است ابتدا موانع رشد را به خوبی بشناسیم که در ادامه به آنها اشاره می شود. از موانع رشد گیاهان می توان به; نور زیاد، رطوبت بیش از توان جذب گیاه، آفات، سموم، نداشتن تهویه، دمای محیط گلخانه و نوع گلخانه اشاره کرد. یعنی ترتیب نورگیری باید به شکلی باشد که به اندازه نیاز گیاه نور جذب شود. برای کنترل نور و دمای گلخانه باید از تجهیزات مناسب استفاده کنید تا بتوان نور و دمای مناسب را برای رشد گیاهان ایجاد کرد. شرکت تجهیزات گلخانه ای همیشه بهار در زمینه نصب و اجرای تجهیزات گلخانه ای نیز فعال می باشد. نکته دیگری که در مورد رسیدگی به گیاهان گلخانه ای لازم به ذکر است این است که، رطوبت که از طریق آب جذب گیاه می شود در صورتی که بیش از نیاز و توان جذب گیاه شود نه تنها موجب رشد و بهره وری نمی شود که چه بسا موجبات از بین رفتن و گندیدگی ریشه گیاه را فراهم می نماید و در نتیجه خود گیاه نیز از دست می رود. گاهی با به هم خوردن شرایط کشت، آفات گیاهی و حشرات در محیط گلخانه رشد می کنند که لازم است از آفت کش ها استفاده نماییم که لازمه آن داشتن اطلاعات کافی جهت استفاده می شود که اگر اطلاعات کافی نداشته باشیم قطعاً در میزان مصرف آفت کش ها اشتباه رخ می دهد و به جای مفید بودن به حال کشتزار موجبات نابودی کشت فراهم می شود. گاهی هوای گلخانه به شدت گرم می شود به طوری گیاه در اثر شدت گرما به حالت خفگی می افتد که لازم است با نصب دستگاه دماسنج و سیستم های تهویه خودکار نسبت به رفع آلودگی هوا از مسمومیت گیاه جلوگیری شود تا رشد و شادابی گیاه حفظ شود. در فرایند کشت و داشت گیاه ممکن است سرما نیز بر شرایط رشد اثر گذار باشد و موجبات کاهش تولید گیاه را فراهم آورد که لازم است یک فرد مجرب با شناخت شرایط نسبت به تهیه و قراردادن بخاری های گرمایشی استیل پرتابی اتومات اقدام و با بهره گیری از آنها محیط لازم را ایجاد نماید. البته لازم به ذکر است بخاری گرمایشی هم از مشعل های گازی و هم نفتی استفاده می کنند که در بازار در اشکال متنوع موجود می باشد. از عوامل رشد مناسب گیاه در گلخانه، داشتن آب پاک و سالم و عاری از هرگونه سموم می باشد چرا که بخش بیشتر یک گیاه را آب تشکیل می دهد در صورتی که نتوانیم از آب سالم بهره ببریم نمی توانیم گیاه را خوب تغذیه نماییم و نتیجه اینکه محصول تولیدی ناسالم و با بهره وری کم حاصل می شود و ضمناً لازم است آب را به آزمایشگاه ببریم و نسبت به سلامت و غنی بودن آن از مواد لازم و نداشتن شوری بیش از اندازه مطلع شویم و بعد از آن نسبت به استقرار سازه اقدام شود چرا که آب از مسائل زیربنایی گلخانه محسوب می شود. بر کارشناسان و خبرگان امر کشت گلخانه ای پوشیده نیست که با توجه به محدودیت خاک در کشت لازم است حتماً گیاه را با کود سالم و بهداشتی حمایت و تغذیه نمائیم چرا که گیاه بدون غذا قادر به رشد و نمو نمی باشد بنابراین لازم است متناسب با گیاه کشت شده، کود لازم تهیه و به شکلی که توصیه کارشناسان می باشد استفاده شود چرا که مصرف هر کود متفاوت است. مثلاً کودی را به صورت اسپری بر روی برگ و کودی دیگر از ریشه و ساقه و یا کودی را از طریق آب به پای گیاه هدایت می کنند و میزان کود مصرف شده نیز لازم است که بسیار کترل شده باشد. از عوامل رشد مناسب گیاه در گلخانه، نوع گلخانه می باشد که با دهنه های متفاوت و ارتفاع گاهاً از ۵ متر تا ۷ متری متفاوت اند و یا در طرح های مختلف اسپانیایی - آمریکایی و غیره که هر یک مزایا و معایت خاص خود را دارند و در افزایش بهره وری بسیار تأثیرگذارند ساخته می شوند. باید در نهایت متذکر شد که یک گلخانه دار موفق کسی است که همواره بر گیاه نظارت می کند و هر کجا کوچکترین مشکلی را می بیند سریع به چاره اندیشی و برداشتن موانع تولید و مشورت با کارشناسان خبره و مجرب اقدام می نماید و از ابزارهای موجود به خوبی و در زمان لازم بهره می برد و سازه خود را به سیستم تهویه - سیستم گرمایشی و آب سالم و دیگر عوامل مؤثر مجهز می نماید.
باید گفت که گلخانه امروز ایده و ابزاری نو و پیشرفته محسوب می شود که با بهره جستن از صنایع و تکنولوژی که مکمل هم می باشند موجودیت خود را شکل می دهد به طوری که بشر امروزه با تولیدات و محصولات متفاوت به یک صنعت نو که کشاورزی گلخانه ای نام گرفته دست یافته است و در واقع بشر با تلفیق تکنولوژی و ترکیب صنایع دیگر به یک صنعت جدید که تواسنته پیاک آور تولید در فصل های متفاوت سال باشد دست یابد.
در واقع صنعت گلخانه می خواهد با اتنقال دست آورد های صنایع دیگر بعنوان تجهیزات گلخانه ای به شرایط متفاوت آب و هوایی تسلط یابد و با توانمندی و قدرت اندیشه بر شرایط آب و هوایی پیروز گردد و جشن پیروزی را در افزایش سطح تولید و تغذیه نیازمندی های بازار هدف و زنجیره صنایع تولیدی و متعاقباً به رشد بالندگی اقتصاد ملی بیانجامد.
لازم است با توجه به تعریف و مقدمه ای که از گلخانه گفته شد بایستی به شرایط آب و هوایی استقرار و مکان استقرار مورد نظر برای گلخانه پیش از اجرای فونداسیون گلخانه نگاهی بیندازیم و عواملی که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم را بررسی نمایید. برای کارشناسانی که در زمینه امور کشاورزی فعال هستند، روشن است که از جمله عوامل تولید گیاه میزان شدت نور- دما- گرما و سرما می باشد که باید با مدیریت کنیم که یگ گیاه چه میزان از عوامل فوق برخوردار باشد که بتواند حداکثر بهره وری را داشته باشد یعنی تلفیقی از عوامل فوق می تواند به حیات گیاه بیانجامد و آن را به رشد و نمو و بالندگی تولید محصول برساند.
بنابراین لازم که محل استقرار سازه گلخانه در محیطی مسطح و به دور از عوامل مرتفع مانند درختان بلند- دامنه کوه ها و ساختمان های بلند به دور باشند چرا که با ایجاد سایه زود هنگام مانع از دریافت و نور و انرژی خورشیدی می شوند که در نهایت موجب پایینی دما و غلبه سرما می شوند. و در نهایت سبب افزایش هزینه گرمایش واحد تولیدی می شود. محل قرار گرفتن درب گلخانه از دیگر مواردی می باشد که برای انتخاب محل احداث گلخانه باید مورد نظر قرار دهید این درب لازم است به سمت جنوب قرار گیرند که نورگیری و گرمایش بیشتری نسبت به سایر جهت ها دارد.
توجه به این نکته بسیار مؤثر است که کشت گلخانه ای نوعی کشت کنترل شده می باشد که تقریباً تمامی مشکلات و مسائل و شرایط رشد و تولید محصول در ویترین دید و جلو چشم انسان قرار دارد. نوعی کشت کنترل شده می باشد که به راحتی و در اولین فرصت می توان نسبت به رفع موانع تولید اقدام نمود و از ایجاد هرگونه خسارت احتمالی قبل از رشد و نمود پیش گیری کرد.
برای داشتن یک محصول خوب لازم است ابتدا موانع رشد را به خوبی بشناسیم که در ادامه به آنها اشاره می شود.
از موانع رشد گیاهان می توان به; نور زیاد، رطوبت بیش از توان جذب گیاه، آفات، سموم، داشتن تهویه، دمای محیط گلخانه، نوع گلخانه، کودهای مصرفی
شرایط رشد داشتن یک محیط معتدل است یعنی ترتیب نورگیری باید به شکلی باشد که به اندازه نیاز گیاه نور جذب شود چرا که گاهی تغذیه بیش از حد توان جذب گیاه موجبات آسیب دیدن گیاه و از بین رفتن آن می شود. برای کنترل نور و دمای گلخانه باید از تجهیزات مناسب استفاده کنید تا بتوان نور مناسب و دمای مناسب را برای رشد گیاهان ایجاد کرد. شرکت تجهیزات گلخانه ای همیشه بهار در زمینه نصب و اجرای تجهیزات گلخانه ای نیز فعال می باشد.
نکته دیگری که در مورد رسیدگی به گیاهان گلخانه ای لازم ذکر است این است که، رطوبت نیز که از طریق آب جذب گیاه می شود در صورتی که بیش از نیاز و توان جذب گیاه باشد نه تنها موجب رشد و بهره وری نمی شود که ای بسا موجبات از بین رفتن و گندیدگی ریشه گیاه را فراهم می نماید و در نتیجه خود گیاه نیز از دست می رود.
گاهی با به هم خوردن شرایط کشت آفات گیاهی و حشرات در محیط گلخانه رشد می کنند که لازم است از آفت کش ها استفاده نماییم که لازمه آن داشتن اطلاعات کافی جهت استفاده می شود که اگر اطلاعات کافی نداشته باشیم قطعاً در میزان مصرف آفت کش ها اشتباه رخ می دهد و به جای مفید بودن به حال کشتزار موجبات نابودی کشت فراهم می شود.
گاهی هوای گلخانه به شدت گرم می شود به طوری گیاه در اثر شدت گرما به حالت خفگی می افتد که لازم است با نصب دستگاه دماسنج و سیستم های تهویه خودکار نسبت به رفع آلودگی هوا از مسمومیت گیاه جلوگیری شود تا رشد و شادانی گیاه حفظ شود
اگر چه در فرایند زمانی کشت و داشت گیاه ممکن سرما نیز بر شرایط رشد اثر گذار باشد و موجبات کاهش راهبرد تولیدی گیاه را فراهم آورد که لازم یک فرد مجرب با شناخت شرایط نسبت به تهیه و قراردادن بخاری های گرمایشی استیل پرتابی اتومات اقدام و بهره گیری از آنها نسبت به ایجاد محیط لازم اهمیت نماید.
البته لازم به ذکر است بخاری گرمایشی هم از مشعل های گازی و هم نفتی استاده می کنند که در بازار در اشکال متنوع موجود می باشد.
داشتن آب پاک و سالم و عاری از هرگونه سموم یکی از عوامل بسیار مؤثر در فراوری محصول می باشد چرا که بخش بیشتر یک گیاه را آب تشکیل می دهد در صورتی که نتوانیم از آب سالم بهره باشیم نمی توانیم گیاه خوب تغذیه نماییم و نتیجه اینکه محصول تولیدی سالم و با بهره وری کم حاصل می شود و ضمناً لازم است آب را به آزمایشگاه ببریم و نسبت به سلامت و غنی بودن آن از موراد لازم و نداشتن شوری بیش از اندازه مطلع شویم و بعد از نسبت به استقرار سازه اقدام شود چرا که آب از مسائل زیربنایی گلخانه محسوب می شود.
بر کارشناسان و خبرگان امر کشت گلخانه ای پوشیده نیست که با توجه به محدودیت خاک در کشت لازم است حتماً گیاه را با کود سالم و بهداشتی حمایت و تغذیه نمائیم چرا که گیاه بدون غذا قادر به رشد و نمو نمی باشد بنابراین لازم است نسبت به گیاه کشت شده کود لازم تهیه و در اختیار گیاه به شکل که توصیه کارشناسان می باشد استفاده شود چرا که مصرف هر کود متفاوت مثلاً کودی را به صورت اسپری بر برگ مصرف و کودی دیگر را از ریشه و ساقه و یا کودی را از طریق آب به پای گیاه هدایت می کنند و میزان کود مصرف شده نیز لازم است که بسیار کترل شده باشد.
نوع گلخانه ها که به دهنه های متفاوت و ارتفاع گاهاً از ۵ متر تا ۷ متری متفاوت اند و یا با طرح های مختلف اسپانیایی- آمریکایی و غیره که هر یک مزایا و معایت خاص خود را دارند و در افزایش بهره وری بسیار تأثیرگذارند.
باید در نهایت متذکر شد که یک گلخانه دار موفق کسی است که همواره بر گیاه نظارت می کند و هر کجا کوچکترین مشکلی را می بیند سریع به چاره اندیشی و برداشتن موانع تولید و مشورت با کارشناسان خبره و مجرب اقدام می نماید و از ابزارهای موجود به خوبی و در زمان لازم بهره می برد و سازه خود را به سیستم تهویه- سیستم گرمایشی و آب سلام و دیگر عوامل مؤثر مجهز می نماید.